Economic growth is mostly explained by investments and employment growth. Since the mid 1990s various social categories have been introduced into the economic growth analysis such as trust, crime and income inequality etc. According to sociology and psychology, it is the family that constitutes interpersonal ties and is an indicator of happiness and quality of life. It can be said that happy people better fulfil their social roles and also work better. We set a hypothesis that the family ties have (...) an influence on economic growth. More precisely: the more divorces (compared to newly couples), the slower economic growth. This hypothesis was confirmed in an analysis of Poland’s economy in the years 1967–2006. Due to the disintegration of family ties measured by the above mentioned divorce rate Poland’s annual economic growth was slowed by about a 0.6 percentage point on average. This estimation is based on a GDP growth model which, along with the divorce rate, also includes employment dynamics, invest rate and crime rate. (shrink)

Inequality of incomes is one of the significant factors forming the social capital. Two views dominate among economists dealing with the influence of inequality of income on economic growth. On the one hand, a too low inequality of income does not motivate people to increase the labour productivity. A low inequality of income might result from an extended social care system and overloading GDP with social transfers. A good example of it may be a situation when the unemployed refuses to (...) accept a job offer and prefers the unemployment benefit rather to a slightly higher salary. Moreover, a lack of incentives for the employee who fails to acknowledge the economic sense of increasing the productivity of his work might lead to the slower growth of economy. On the other hand, a contrary view suggests that an increase of the inequality of income has a negative impact on the economy. The accumulation of wealth by a small number of citizens raises doubts about good use of that wealth for investments necessary for the growth of the economy. An excessive inequality of income is confronted with disapproval of the significant part of society and regarded as unfair and unjustified. It may also increase the crime level and decrease the trust and, more generally, lead to the weakening of social capital. The arguments above lead to a hypothesis that the influence of the inequality of income on the growth of the economy has a non-linear character. We confirmed this hypothesis in growth models of the US and Swedish economies. We assess the historically optimal inequality of income measured by the Gini coefficient at 46% and 24% for the US and Sweden respectively. The optimal inequality of income in Poland was assessed previously at 29%. The dissimilarities may result from the cultural differences, educational level differences, ethnic differences and differences in diligence. (shrink)

The author of the paper critically analyzes a quasi-theory of future contingents (PFC) given by Marcin Tkaczyk and proposes his own explication of its theses and terms. The author makes it by introducing operational definitions of temporal and modal concepts, distinguishing between the causal and functional determination, discussing the status of the principle of bivalence, and replacing Tkaczyk’s theses by their new formulations. As a result, the author states, among other things, that (contrary to Tkaczyk) there is no contradiction between (...) the thesis about the opened future and the thesis about divine omniscience, because it requires the causal (but not functional as it is a case) determination between a true proposition and its determined fact. The author also shows that Tkaczyk’s examples of the retroactive causes are not an accurate solution of the antinomy because they are, at most, the examples of the factors which change the picture of the past but not the past itself. (shrink)

With the help of six primitive predicates the author formulates twenty-seven basic ontological theses. The primitive terms used are referring to the so-called elementary ontic relations, which are not reducible to each other. These are: the relation of being a part, the relation of being localized, the relation of temporal precedence, and the epistemic relation - knowing that.

The authors proposes a philosophical hinterland of nomological type for various conceptions of alethic modalities. Differences among these conceptions are explained by the fact, that moda­lizators can be relativized to various types of laws. Thus one can speak respectively about logic and definitional, ontical and physical, technical and dispositional, psychological and methodo­logical, and finally deontic modalities. The authors shows that in their conceptual appa­ratus modal logics find intuitive interpretation more clear and ontologically more cautious than the semantics of possible worlds (...) philosophically interpreted. The nomological explication of main notions of this semantics (like “possible world” and “accessibility relation”) is also given. (shrink)

Let J be any proper ideal of subsets of the real line R which contains all finite subsets of R. We define an ideal J * ∣B as follows: X ∈ J * ∣B if there exists a Borel set $B \subset R \times R$ such that $X \subset B$ and for any x ∈ R we have $\{y \in R: \langle x,y\rangle \in B\} \in \mathscr{J}$ . We show that there exists a family $\mathscr{A} \subset \mathscr{J}^\ast\mid\mathscr{B}$ of power ω (...) 1 such that $\bigcup\mathscr{A} \not\in \mathscr{J}^\ast\mid\mathscr{B}$ . In the last section we investigate properties of ideals of Lebesgue measure zero sets and meager sets in Cohen extensions of models of set theory. (shrink)

In this text, in discussion with J. L. Schellenberg, I develop a position that I call Christian ultimism. This position lies between Schellenberg’s simple ultimism and traditional Christian theism. Christian ultimism is more apophatic than personalistic, though it more clearly emphasizes the presence of a supra-personal and communicative element in the Ultimate Reality. The proposed position is resistant to a philosophical version of the hiddenness argument, but it must answer to the challenge of the theological problem of the lack of (...) universal access to Christian revelation. Schellenberg’s idea of deep time both magnifies this problem and provides the tools for solving it: the awareness of deep time does not allow us to judge the future, but it does allow us to hope for a revelation accessible to all at the eschatological end of time. (shrink)

The present paper is to be considered as a sequel to [1], [2]. It is known that Johansson's minimal logic is not uniform, i.e. there is no single matrix which determines this logic. Moreover, the logic C J is 2-uniform. It means that there are two uniform logics C 1, C 2 (each of them is determined by a single matrix) such that the infimum of C 1 and C 2 is C J. The aim of this paper is to (...) give a detailed description of the logics C 1 and C 2. It is performed in a lattice-theoretical language. (shrink)

The present work refers directly to the investigations of Buszkowski and Prucnal [1] and that of Esakia [2], generalizing their results. Our main representation theorem for co-diagonalizable algebras is obtained by application of certain methods taken from J´onsson-Tarski [3].

Artykuł stanowi odpowiedź na dziesięć tekstów, w których zgłoszono zarzuty lub uwagi do mojej książki Między ukryciem a jawnością. Esej z filozofii religii i teologii filozoficznej (Wojtysiak 2023). Odpowiedź podzieliłem na trzy grupy tematyczne: teistyczny argument z wielkiego faktu wiary, krytyka ateistycznego argumentu ze zła oraz obrona religii z jej testymonialnego charakteru. W pierwszej części artykułu bronię tezy, że mój teistyczny argument z wielkiego faktu wiary jest, pomimo wysuniętych trudności i dzięki jego ulepszeniom, silniejszy od (sformułowanego przez J.L. Schellenberga) ateistycznego (...) argumentu z faktu niewiary. Wciąż uważam, że teizm najlepiej wyjaśnia fakt powszechności i trwania wiary w Boga lub „czegoś” do Niego podobnego. W drugiej części artykułu uzasadniam tezę, że właściwie rozumiana zasada łaski kreacyjnej zarówno pozwala spodziewać się zła w świecie (w podobnym stopniu co ateizm), jak i nie narusza naszych intuicji na temat dobroci Boga. Dodatkowo bronię racjonalności wiary w stan „pierwotnej sprawiedliwości”. W trzeciej części podtrzymuję swoje przekonanie, że religia jest jedną z tych dziedzin życia, w których jesteśmy skazani na wiedzę testymonialną. Dlatego religia ma prima facie wartość poznawczą. (shrink)

Niniejszy artykuł dotyczy problemu egzystencjalnej komunikacji w sztuce i literaturze. Problemu, który został przedstawiony i zanalizowany w oparciu o klasyczne teksty S. Kierkegaarda, G.W.F. Hegla, F.W.J. Schellinga, z odniesieniem do polskich klasyków estetyki, choćby R. Ingardena, W. Tatarkiewicza czy St. Ossowskiego. W artykule nie zabrakło także stałych odniesień do takich postaci, jak Don Juan Mozarta, Faust Goethego oraz sędzia Wilhelm Kierkegaarda. Taki dobór autorów, jak i literackich postaci, pozwolił na zderzenie dwóch punktów widzenia na kwestię komunikacji – subiektywnej i obiektywnej. (...) Dzięki temu stało się możliwe udzielenie odpowiedzi na pytanie o możliwość komunikacji w chwili, gdy przedmiot komunikacji nie jest w pełni osiągalny. Odpowiedzi, którą było zrozumienie natury i funkcji, jaką ma do spełnienia sztuka i literatura. A co dało się ostatecznie streścić w formułach, iż sztuka naśladuje życie, lecz nim nie jest, a także, że przeżycie estetyczne, podobnie jak każde inne egzystencjalne przeżycie, da się jedynie w niewielkiej mierze wyrazić słowami. Prawda artysty wymyka się bowiem konceptualizmowi filozoficznemu, a możliwość egzystencjalnej komunikacji skłania go, by wyrażał siebie w obliczu najtrudniejszych pytań, jakie stawia mu los. Pytań o jego własne przeznaczenie i sens twórczości. Tak oto twórca, dla którego jego własne życie jest dziełem sztuki bądź artysta dokonujący wyboru języka znaków, zawsze wyrażają jakieś przesłanie. Zarówno to wzniosłe, jak i najbardziej prozaiczne, które karmi się zafascynowaniem powszednią egzystencją. Biorąc pod uwagę powyższy kontekst, treść artykułu sugeruje, że egzystencjalizacja poznania, która skupia uwagę na subiektywnej, podmiotowej percepcji świata, jest najwłaściwszym sposobem zbliżenia się do samego twórcy, jak i jego artystycznej aktywności. Rzecz jasna, odpowiada to długiej tradycji myślenia egzystencjalnego i możliwości wykorzystania metody egzystencjalnej komunikacji. (shrink)

Author: Migasiński Jacek Title: TRANSCENDENTALISM OF LEVINAS (Transcendentalizm Levinasa) Source: Filo-Sofija year: 2006, vol:.6, number: 2006/1, pages: 21-41 Keywords: LEVINAS, KANT, TRANSCENDENTALISME, PHÉNOMÉNOLOGIE Discipline: PHILOSOPHY Language: POLISH Document type: ARTICLE Publication order reference (Primary author’s office address): E-mail: www:En s’inspirant de l’approche de Natalie Depraz qui defini la position théorique de Husserl tardif comme «l’empirisme transcendental», je propose retrouver aussi dans la philosophie de Emmanuel Levinas une forme specifique du transcendentalisme, transcendentalisme de genese – différente de l’apriorisme transcendental de (...) Kant. Je demontre que – en dépit de l’apparence – on peut interpreter certaines couches de la réalité ou certains phénoménes ou encore événements que Levinas soumet à l’analyse – telles que «il y a», «la mort», «le feminin», «la fecondité», «la jouissance» et «le travail – la demeure» – comme les conditions empirico-transcendentales de la genese du sujet mur et susceptible de nouer «l’intrigue éthique». Je montre ainsi combine Levinas doit aux méthodes classiques de la phénoménologie. Cependant je demontre aussi que ni la transcendence de l’Infini qui se devoile dans «l’épiphanie du visage», ni cette figure du sujet qui est décrite dans la dernière période de Levinas, notamment «le soi» – le sujet dechiré de l’interieur par la diachronie propre a lui, le sujet an – archique, indicible dans un langage prédicatif – ne peuvent plus remplir les functions transcendentales. En fin j’essai de demontrer que la perspective transcendentale chez Levinas trouve ses limitations et qu’elle est remplacée dans la dernière période par une sorte de dialectique apophatique. (shrink)

Chciałem Go pożegnać. Kilkakrotnie próbowałem napisać choć parę słów. O Nim samym. Okazało się, że nie potrafię. Udało mi się tylko przedstawić Jego poglądy na reizm Tadeusza Kotarbińskiego, ale uczyniłem to gdzie indziej. Muszę tu poprzestać na ofiarowaniu Mu tego, co napisałem na Jego dziewięćdziesiąte urodziny, w osiemdziesięciolecie naszej przyjaźni.

More Info: B. Plawgo, A. Grabska, M. Klimczuk-Kochańska, A. Klimczuk, J. Kierklo, J. Żynel-Etel, Startery podlaskiej gospodarki. Analiza gospodarczych obszarów wzrostu i innowacji województwa podlaskiego: sektor produkcji oprogramowania komputerowego (Podlasie economy starters. Analysis of economic growth and innovation areas of Podlaskie: software production sector), Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku, Białystok 2011.

B. Plawgo, A. Grabska, M. Klimczuk-Kochańska, A. Klimczuk, J. Kierklo, J. Żynel-Etel, Startery podlaskiej gospodarki. Analiza gospodarczych obszarów wzrostu i innowacji województwa podlaskiego: sektor produkcji oprogramowania komputerowego, Wojewódzki Urz¸ad Pracy w Białymstoku, Białystok 2011.

The main aim of this political philosophy study is to analyze the two fundamental ideas developed by Jean Monnet, namely, the idea of a federally united Europe and its sovereignty. This analysis is combined with an attempt to capture at least some of the essential assumptions of his philosophical ideas and their evolution. The source materials on which the article is based are primarily Monnet’s Memories, his notes and official memoranda, the correspondence from the war and postwar period and the (...) speeches he gave as the President of the High Authority of the European Coal and Steel Community in 1952-1955. They were supplemented with Memorandum of Aristide Briand, the speech of Winston Churchill in Zurich, Convention for European Economic Cooperation and Erinnerungen 1945-1953 by Konrad Adenauer. When it comes to literature, the author referred to the extensive bibliography on the subject contained in Suwerenność by Jacek Czaputowicz. The study uses the method of multidisciplinary analysis of sources and their historical, political and philosophical interpretation. The research conducted allows us to speak of certain philosophical assumptions in Monnet’s thinking about a united Europe and its future. Among the main components of his understanding we can enumerate: necessity, change, specific strength, development in stages and incompleteness which is essentially characteristic to nature. The carried out analysis also allows us to formulate the hypothesis about Monnet’s philosophy of life and action, which can be understood as a certain phenomenology of the community in its becoming, and to situate it, at least partially, within the framework of the phenomenology of Europe as formulated by Erich Przywara in this treatise Idee Europe. (shrink)

The author starts with the assumption that a popular idea, according to which a true sentence corresponds with reality, is adequate. Therefore, any adequate theory of truth has to account for it. It turns out, however, that it is the epistemic conception, not the correspondence one, that meets such a demand. In order to justify his claim, the author discusses Jacek J. Jadacki's theory of truth. Roughly speaking, the theory in question states that if a given sentence refers to (...) a certain state of affairs - that function a the sentence's semantic value - then the sentence is true if and only if the relevant state of affairs holds. In short, the theory defines the truth of a given sentence in terms of the holding of the state of affairs to which the sentence refers. It remains to be explained, therefore, what it is, for a given state of affairs to hold. The author considers three possible accounts of the holding of the state of affairs. According to the first one, the sentence's semantic value is either a mental representation or an ideal entity grasped in the subjective episode of understanding. Such a mental or ideal state of affairs holds if it has its real counterpart. The second ac-count is based on the idea that real states of affairs constitutes a subclass of all describeable states of affairs. A given state of affairs holds if and only if it belongs to this special class. According to the third interpretation, a holding state of affairs is the semantic value of a true sentence. The author argues that the first account gives rise to the suspect question on the nature of either the relation of mental representation or the relation of exemplification. The second account, in turn, seems to require a controversial assumption that existence is a property. Taking into account those and similar problems, we have no alternative but to embrace the third option, according to which a given state of affairs holds because it is the semantic value of a true sentence. The truth of a sentence, in turn, has to be conceived as its rational acceptability. (shrink)

Z wielu kwestii, które Jacek Wojtysiak podjął w swojej nowej książce Między ukryciem a jawnością (2023), na szczególną uwagę zasługuje polemika z Johnem L. Schellenbergiem, dotycząca problemu Bożej ukrytości. J.L. Schellenberg w pomysłowy sposób chce pokazać, że samo istnienie ateistów wystawia na próbę prawdziwość tezy o istnieniu osobowego Boga. W odpowiedzi Wojtysiak odwraca argument J.L. Schellenberga, twierdząc, że powszechność wiary wystawia na próbę przekonanie ateisty. Celem artykułu jest wykazanie, że tak jak właściwym wnioskiem argumentu J.L. Schellenberga nie jest teza (...) ateistyczna, tak samo argument J. Wojtysiaka tak naprawdę nie broni teizmu. O obu argumentach należałoby raczej powiedzieć, że są to rozumowania, które wspierają ultymizm. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiam argument J.L. Schellenberga z „Bożej ukrytości” oraz rekonstruuję argumentację J. Wojtysiaka z „wielkiego faktu wiary”. W drugiej części próbuję pokazać, że istnienie niemoralnych wierzących podważa tezę o powszechności wiary w teistycznego Boga. W trzeciej części przedstawiam oba argumenty jako wspierające tezę ultymizmu. (shrink)

John L. Schellenberg, autor argumentu z ukrytości, twierdzi, że gdyby Bóg istniał, to nie istnieliby rzetelnie niewierzący. W swej najnowszej książce Jacek Wojtysiak stwierdza, że teista może odwrócić to rozumowanie i stwierdzić, że gdyby Bóg nie istniał, to nie istnieliby rzetelnie wierzący. Dochodzi on nie tylko do wniosku, że wierzący istnieją, lecz jeszcze, że można przypuszczać, iż jest ich znacznie więcej niż niewierzących. Może zatem stwierdzić istnienie wielkiego faktu wiary, wobec którego ateista jest podwójnie bezradny: po pierwsze, nie umie (...) go wyjaśnić, a po drugie – nie jest w stanie przedstawić paralelnego argumentu za ateizmem. W swoim artykule analizuję tę część książki J. Wojtysiaka, która jest poświęcona tym zagadnieniom i dochodzę do wniosku, że ateista jednak znajduje się lepszym położeniu, niż sugeruje to polski filozof. (shrink)

Jacek Wojtysiak twierdzi, że powołując się na zachodzenie wielkiego faktu wiary, można wykazać przewagę teizmu nad ateizmem. Wobec tego poglądu formułuję trzy zarzuty: zarzut z rocznika statystycznego, zarzut z najmniejszego faktu wiary oraz zarzut z niempirycznych racji. Zarzut z rocznika statystycznego zwraca uwagę na fakt, że wielkość faktu wiary jest zawsze zrelatywizowana do momentu w czasie, w którym jest on stwierdzany. A to rodzi pytanie, na który fakt powinien powołać się teista. Zarzut z niewielkiego faktu wiary sugeruje, że w (...) sporze między teizmem a ateizmem nie ma znaczenia, czy fakt wiary podlega pluralizacji, a więc jak wielu podmiotów dotyczy. Zarzut z nieempirycznych racji promuje pogląd, w myśl którego ustalenie empirycznych okoliczności funkcjonowania określonych religii nie zbliża teisty i ateisty do rozstrzygnięcia prowadzonego przez nich sporu. (shrink)

W złożonej argumentacji Jacka Wojtysiaka przeciwko argumentowi z ukrytości znajduje się przesłanka o istnieniu rzetelnie niewierzących. W niniejszym artykule przedstawiam powody, dla których klasyczny teista nie powinien akceptować tej przesłanki. W przeciwnym razie musiałby założyć, że wina za istnienie „rzetelnie niewierzących” tkwi po stronie Boga. A to prowadzi do destrukcyjnego dla teisty wniosku, że Bóg chrześcijański nie jest Bogiem wszech-przymiotów.

W artykule rozważam sformułowaną przez Jacka Wojtysiaka krytykę probabilistycznego argumentu z istnienia wielkiego faktu zła za nieistnieniem Boga. Sugeruję, że proponowana przez J. Wojtysiaka krytyka tego argumentu powinna zostać zmodyfikowana w taki sposób, aby nie prowadziła ona do wniosku, że Bóg jest przyczyną zła. Proponuję korektę dotycząca koncepcji Bożej przyczynowości. Wskazuję również na inny sposób osłabienia argumentu probabilistycznego ze zła niż ten wybrany przez J. Wojtysiaka. Proponuję podważyć przesłankę głoszącą, że zło istnieje, przy założeniu naturalizmu. Sygnalizuję krótko trudności naturalistycznego realizmu (...) moralnego i wskazuję na ewolucyjne argumenty podważające moralny realizm. W kontekście tych trudności rozważam stanowisko Paula Drapera, pioniera probabilistycznego (Baysowskiego) argumentu ze zła za ateizmem, i staram się pokazać niektóre słabości jego poglądów. Następnie formułuję teistyczny argument dedukcyjny z istnienia zła i sugeruję, że ze względu na prostotę należy preferować argumentację dedukcyjną, a nie probabilistyczną na rzecz teizmu. (shrink)